Home etnik toplumlar

22 Ocak 2016 Cuma

✔ insan Diterbitkan
Tags


Anadolu Renkleri:TÜRKMENLER

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri Anadolu Oğuzları[ veya yaygın adlarıyla Türkmenler  Selçuklular döneminde Anadolu ve çevresinde Türkmeneli denen bölgelerde yerleşmeye başlamislardir.
Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde etkili olmuşlardır.
Kimileri Türkmenadını yerleşik olanlar için kullanırken göçebe olanlarını da Yörük olarak adlandırır. 
Türkmen ve Yörük kelimeleri tarihî belgelerde eş anlamlı olarak da kullanılmıştır. 
Osmanlı arşiv belgelerinde, yerleşim durumuna ve şekline bağlı olarak köylü «Türk» olarak adlandırılırlardi, göçer veya yarı-göçer topluluklar «Türkmen» ya da «Yörük» tabiriyle anılmışlardır.
Aşiretler, yerleşik veya konar-göçer olma durumlarına ve bulundukları bölgelere göre «Türkmen» ya da «Yörük» adını almışlardır.Kimilerine göre Kızılırmak'ın doğusundakilere Türkmen batısındakilere ise Yörük denir. 
Maraş ve çevresinde yaşayan Dulkadirli Türkmenleri için Osmanlı kaynaklarında hem Türkmen hem de Yörük tabiri birlikte kullanılmıştır.
Etnik olarak akraba oldukları Türkmenistan Türkmenleri (Yaka Türkmenleri) ile aynı adı taşıdıkları gibi kimi uruğ/oymak adları da ortaktır.

Türkmen aşiretleri, boy beyi (İnallu boyunun adı İnal-oğlu Hamza Bey'den, Gündüzlü boyunun adı Gündüz-oğlu İbrahim Bey'den gelir), kethüda adı, soylarının adı, yaşadıkları yerlerin adı, iktisadî faaliyet ve bunun sonucu olarak besledikleri hayvanlar veya tarıma ait faaliyetleri gibi pek çok sebebe dayalı olarak ad almaktadırlar.

Anadolu'nun Türkleştirilmesinde aktif rol oynamışlardır. Bizanslılar ile mücadelelerinde Selçuklular uç bölgelerine Türkmenleri yerleştirmek suretiyle fetih hareketlerini kolaylaştırma yoluna gitmişler ve Türkistan'dan Teke Türkmenleri ile diğer Türkmen oymaklarını Anadolu'ya yerleştirmeye başlamışlardır.
Anadolu Selçuklu Devletinin tarihindeki en büyük Türkmen ayaklanması olan 1240 yılındaki Babai ayaklanması ve peşinden 1243 yılında Moğollarla yapılan Kösedağ Muharebesinde yenilmeleri üzerine Ahiler ve Türkmenler katledilmişlerdir.

İlginç biçimde Anadolu Türkmen aşiretlerinin önemli bölümü, özellikle de Alevi olanlar, Horasan'dan geldiklerini ifade ederler.
Horasan, Selçukluların Anadolu'ya uzanmadan önce kaldıkları Hazar ötesi Oğuz toprağıdır. 
Oğuzların bölgedeki yoğunluğunu vermesi bakımından “Horasan’ın her tarafı Türk cephesidir” diyen Yakûbî’nin (öl. 897) Harezm ile Hazar denizi arasındaki bölgeye “Oğuz çölü” demesi önemlidir.
Türkmen kelimesinin kökeni hakkında birkaç farklı bilimsel görüş bulunmakla birlikte en çok kabul gören etimolojik tahlil, "Türk-i emin" terkibi üzerinde yapilan tahlildir. 
Araplar savaşçı Türklerin İslamlaşmasını çok önemsiyorlardı. 
Oğuzların Maveraünnehir'deki sivil ve askeri temaslar esnasında Müslüman olanlarına ahlak ve barış bakımından aynı safta bulunmakla emanete kavuşmaktan hareketle "Türk-i emin" demişlerdir. 
Kelime zamanla Türkemen ve Türkmen halini almıştır.

Azerilerin Türkmenlere halen Türkemen demesi, diğer tezleri fonetik bakımdan zayıflatmaktadır. 
İkinci teze göre Türkmen kelimesi, Türk kelimesine İran dillerinden gelen ve "Türke benzeyen" anlamı veren manand kelimesinin eklenmesiyle oluşmuştur. 
Modern araştırmacılar ise -man/-men ekinin yoğunluşturma işlevi gördüğü ve "saf Türk" veya "çoğu Türkler gibi" şeklinde tercüme edilebileceğini öne sürmektedirler.

Tarihi bakımdan tüm Batı veya Oğuz Türklerine Türkmen veya Turkoman denilmesine karşın günümüzde terim genellikle Türkmenistan'da ve Orta Asya'nın bazı bölgelerinde yaşayan halklar ve Irak Türkmenleri için kullanılmaktadır.

Modern Türkmenler kısmen, Orta Asyanın büyük bir kesimini içine alan Batı Türkistan yöresindeki Oğuz Türklerinin soyundan gelmektedirler. 
Oğuz kabileleri 7. yüzyılda Altay Dağları'ndan Sibirya stepleri üzerinden batıya hareket etmişler ve Güney Rusya ve Volga içlerine kadar girmişlerdir. 
Bu ilk dönem Türkmen halkının yerli İran halklarıyla karıştığını ve Rusya'nın işgaline kadar göçer olarak yaşadıklarına inanılmaktadır.

Türkmen Dili

Türkmen Lehçesi Ural Altay dilgrubunun Ural kolunu oluşturan batı Türkçesinin bir versiyonudur. Türkmenistan'da yaşayan 3 milyondan fazla Türk ile İran, Afganistan ve Rusya gibi ülkelerde yaşayan yaklaşık aynı sayıda Türkmen tarafından konuşulmaktadır. 
Türkmenistan'da bu dili konuşan insanların çoğu çift dillidir ve yerel dilleri de bilmektedirler.

Her Türkmen kimliği taşıyan Türk'ün aynı fonetik ve didaktik tarza bağlı kaldığı söylenemez. 
Bu yüzden "Türkmence" ayrı bir dil gibi algılanamaz. Irak Türkmenleri, Azeri ile Anadolu lehçeleri arasında bir Türkçe konuşurken Ege'deki Türkmenler, tümüyle tarihsel kültür ve eğitim süreçlerinin sonucu olan bir "ağız"la konuşurlar. 
Horasan Türkmenleri de farklı bir ağıza sahiptir.

Parmaklarin isimlendirmesi: Başparmak, Badiparmak, Ortadirek, Gulagaci, Guccukhaci

Barak Türkmenleri ya da Baraklar, 

Oğuzların sağ kolu Bozoklardan Yıldızhanoğullarına bağlı Beğdilli boyu içerisinde yer alan oymaklardan biridir.

1100'lü yıllarda Firuz Beğ'in önderliğinde Anadolu'ya gelen Baraklar önce Yozgat yöresinde yurt tuttular, fakat devletle araları açılınca Antep'e sürüldüler. 
Antep'in bulunduğu platonun güneyindeki Tilbaşar yaylasına yerleştiler. 
Bu coğrafi bölge doğuda Fırat'a (Culap suyuna), batıda Nur Dağları'na, güney ve güneybatıda Halep ve Amik Ovası'na kadar uzanır.

Antep'te kalan Barakların yaklaşık dörtte üçlük bölümü Padişah II. Süleyman döneminde bölgedeki devşirme unsurlarla sürekli kavga edip bunların tarlalarını ve evlerini yaktıkları gerekçesiyle Rakka'ya sürüldü. 
Bu sürgün olayının 1690'lı yılların sonunda gerçekleştiği ifade edilebilir.

Baraklar günümüzde İran topraklarındaki Horasan şehrinde yaşamaktadırlar. 
Horasan'dan 84.000 hane göç etmiştir. 
Gaziantep ilinin İslahiye, Karkamış, Nizip, Oğuzeli (Yüzlerce köyleri vardır), Şanlıurfa ilinin Birecik ilçesinin Hobap köyü ile Halfeti ilçesi merkezi, Arğıl kasabası ile ilçeye bağlı Keferbek, Bilasur, Ayni, Aram, Areh ve Cibin köyleri halkını da kapsar. 
Ayrıca Kırıkkale'de (Barak Köyü/Keskin), Yozgat'ta,Niğde'de (Barak Köyü ve Yakacık Köyü/Altunhisar), Çorum'da (Barak Köyü/Bayat), Nevşehir'de (Aşağıbarak Köyü/Hacıbektaş),
 
Trabzon'da(Bozdoğan/Akçaabat) Afyon (Sandıklı) Çankırı(boyalca(eski ad) Esentepe mah.gibi Anadolu'nun değişik yerlerinde ve Suriye'nin 81 köyünde yaşamaktadırlar. Zengin bir sözlü kültüre sahiptirler.

Kültürlerinde kendi adlarıyla anılan Barak uzun havaları önemli yer tutar. 
Bu uzunhavalarda kendilerine ait bütün bilgileri sözlü olarak sonraki kuşaklara ulaştırmışlardır. 
Ünlü ozanları Dedemoğlu, Kılınçoğlu ve Garip'tir. 
Arap ve Kürtlerle iç içe yaşamışlardır, Dedemoğlu'nun bir deyişinde Ömrümde sevmezdim Arapı, Kürdü, geldi çadırını dibime kurdu şeklindeki sözleri bu durumu açıklamaktadır.

Kaynakça

# http://en.wikipedia.org/wiki/Turkmen_people Turkmen People
Yörük Türkmen çadırı ve sere serpe develer(üst)
Balıkesir Türkmen kıyafetleri (orta)
Balıkesir Tahtacı Türkmen semahı (alt)Önemli nüfusa sahip bölgeler
Türkiye 10.000.000-15.000.000
Bulgaristan 1.000
KKTC 50.000
Irak 3.000.000-3.500.000
Suriye 1.500.000-2.000.000

Diller

Türkçe (Anadolu ağızları, Rumeli ağızları, Kıbrıs ağzı)Din

İslam (Hanefi Sünni ve Alevi-Bektaşi ya da Caferi)İlgili etnik gruplar

Azerbaycan Türkmenleri, Türkmenistan Türkmenleri, Irak Türkmenleri, Suriye Türkmenleri

Artikel Terkait

insan

Next Post
Previous Post


EmoticonEmoticon

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)